مساجد همواره مراكز مهمی در فرهنگ و تاریخ جوامع اسلامی بوده‌اند. آن‌ها نه‌تنها به‌عنوان مکان عبادت مورد استفاده قرار می‌گیرند، بلکه به‌عنوان مرکزی برای تعلیم و تربیت نیز شناخته می‌شوند. یکی از مساجد بزرگ و مهم که در جهان امروزه شناخته می‌شود، مسجد شیخ زاید است.
معماری و همچنین فرش مسجد شیخ زاید یکی از جواهرات هنری و فرهنگی جهان اسلام قلمداد می‌شود. فرش‌های دستباف این مسجد با دقت و ظرافت بالایی تهیه شده‌اند که علاوه‌بر یک عنصر تزئینی، به‌عنوان نمادی از ارزش‌ها و فرهنگ اسلامی و منطقه‌ای استفاده می‌شوند.
ساختمان این مسجد با معماری بارز و ظرافت طراحی شده است که الهام گرفته از عناصر هنر و فرهنگ اسلامی و معماری مدرن است. این مسجد که به ظرافت و زیبایی خودش مشهور است، به‌عنوان نمادی از تلاش برای ایجاد تعادل بین میراث فرهنگی و تکنولوژی مدرن شناخته می‌شود.
فرش مسجد شیخ زاید همانند فرش مسجد سلطان قابوس، توسط طراحان و بافندگان چیره‌دست ایرانی تولید شده است. طرح‌های این قالی‌های دستباف به‌وسیله‌ی هنرمندان و صنعتگران با استفاده از فنون قدیمی و مدرن تهیه گردیده‌اند که به زیبایی و جلال فضای مسجد شیخ زاید می‌افزایند.
بنیان‌گذاران و طراحان این بنای اسلامی باشکوه، بر آن بودند تا با ایجاد این مکان مقدس، یک محلی را فراهم کنند که مسلمانان از سرتاسر جهان بتوانند به عبادت پرداخته و در آرامش و انس با خدا قرار گیرند.
این مسجد با فضایی بزرگ و روشن، مناره‌های باارزش و چشم‌اندازی خیره‌کننده، مکانی مناسب برای مردم مذهبی و گردشگران است که به‌دنبال تجربه زیارت یکی از آثار بزرگ هنری و معماری اسلامی هستند.
فیلم فرش مسجد شیخ زاید آل نهیان
مسجد شیخ زاید به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری و مکان‌های مذهبی برجسته در ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی، شناخته شده است. این مسجد که پس از مسجدالحرام در مکه و مسجدالنبی در مدینه، سومین مسجد بزرگ جهان اسلام است، با معماری خیره‌کننده‌اش، بازدیدکنندگان زیادی دارد.
یکی از ویژگی‌های بارز و منحصربه‌فرد این بنای مذهبی، قالی دستباف آن است. فرش مسجد شیخ زاید بزرگ‌ترین فرش دستباف جهان شناخته می‌شود که این امر به‌صورت رسمی تأیید شده است. این فرش بزرگ که به‌عنوان یکی از عناصر تزئینی اصلی مسجد مورد استفاده قرار می‌گیرد، با دقت و توسط حرفه‌ای‌ترین هنرمندان خوش‌ذوق ایرانی بافته شده است.
البته فرش مسجد شیخ زاید تنها یک عنصر تزئینی نیست، بلکه نمادی از فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی است که به جلال فضای مسجد افزوده است.
ویژگی‌های بافت فرش مسجد شیخ زاید
قالی دستباف مسجد شیخ زاید ابوظبی یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین فرش‌های دستباف جهان است که به وسیله‌ی هنرمندان بافنده‌ی ایرانی از استان خراسان، به‌عنوان یک ارثیه‌ی فرهنگی بی‌نظیر بافته شده است. بیش از 1200 بافنده از استان خراسان (به‌طور خاص بافندگان نیشابوری) در طول یک سال و نیم به فعالیت پرداختند. این فرش با مشخصات بی‌نظیری که در زیر ذکر شده است، به‌طور رسمی به‌عنوان بزرگ‌ترین قالی دستباف جهان شناخته می‌شود:
مواد اولیه: برای بافت فرش مسجد شیخ زاید امارات از 38 تن پشم و پنبه استفاده شده است که الیاف پشم آن از مرغوب‌ترین الیاف دنیا یعنی پشم نیوزلندی و سیرجانی به‌کار رفته است.
ابعاد: عرض این قالی دستباف ایرانی به‌صورت یکپارچه بین 42 تا 48 متر و طول آن 132 متر است که این ابعاد نیز از جمله ویژگی‌های بی‌نظیر آن به‌شمار می‌آید.
تعداد گره‌ها: بافت این فرش شامل بیش از 2 میلیارد و 300 میلیون گره است که این تعداد گره‌ها نشان‌دهنده‌ی دقت و ظرافت بالای قالی می‌باشد.
مساحت: فرش مسجد شیخ زاید دارای مساحت حدود 5700 مترمربع می‌باشد که این ابعاد غول‌پیکر به آن امکان داده تا بزرگ‌ترین قالی دستباف جهان قلمداد شود.
این فرش که به‌طور خاص برای سالن اصلی نمازخانه مسجد شیخ زاید بافته شده است، نه‌تنها به‌عنوان یک آثار هنری و تزئینی، بلکه به‌عنوان نمادی از همکاری و هماهنگی بین ملت‌ها در جهت تولید یکی از بزرگ‌ترین مراکز مذهبی جهان شناخته می‌شود.
| نوع فرش مسجد شیخ زاید | مساحت | ابعاد | تعداد گره |
|---|---|---|---|
| دستباف | 5700 مترمربع | عرض 42 تا 48 طول 132 متر | 2 میلیارد و 300 میلیون گره |
| نوع فرش مسجد شیخ زاید | مساحت | ابعاد | تعداد گره |
|---|---|---|---|
| دستباف | 5700 مترمربع | 48 در 132 | 2.3 میلیارد گره |
طراحی فرش مسجد شیخ زاید
طراحی فرش دستباف مسجد شیخ زاید به‌وسیله‌ی یک گروه از هنرمندان و طراحان متخصص انجام شده است. استادان برجسته و مشهوری چون محمود فقیرحق و علی خلیقی در این عملیات همکاری داشته‌اند. آن‌ها به‌وسیله‌ی طراحی زمینه، محراب، حاشیه و ترنج‌ها، زیبایی و شکوهی بی‌نظیر را به این فرش بخشیده‌اند.
یکی از مشخصات منحصربه‌فرد فرش مسجد شیخ زاید، تراشیدن بخش‌هایی از فرش به‌طور دقیق و حرفه‌ای است. این تراشیدن بخش‌ها که به‌نظر ممکن است شکاف‌هایی روی قالی باشند، درواقع به‌منظور ایجاد خطوط منظم برای بهبود ساختار نمازگزاران در هنگام برپایی نماز جماعت انجام شده است.
با این توضیحات، قالی دستباف ایرانی مسجد شیخ زاید به‌عنوان یک آثار هنری و فرهنگی بی‌نظیر، با طراحی‌های متنوع و الگوهای معنادار، نه‌تنها به زیبایی و جلال فضای مسجد افزوده است، بلکه نمادی از ارتباط بین فرهنگ‌ها و اهمیت هماهنگی در زمینه‌ی ساختار و سازماندهی فضاهای مذهبی است.
رنگبندی فرش دستباف مسجد شیخ زاید
علاوه‌بر طراحی، رنگبندی فرش مسجد شیخ زاید ابوظبی امارات نیز یکی از جنبه‌های بارز و شناخته شده‌ی این اثر هنری است.
رنگ اصلی مورد استفاده در قالی مسجد شیخ زاید، سبز است. از جمله دلایلی که رنگ سبز به‌طور گسترده در این فرش مورد استفاده قرار گرفته است، عبارتند از:
علاقه‌ی شیخ زاید به رنگ سبز: این رنگ درواقع رنگ مورد علاقه‌ی شیخ زاید آل نهیان بوده است که در فرش مسجد به‌عنوان احترام به وی، به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.
نمایندگی از اسلام: رنگ سبز یکی از رنگ‌های مذهبی و مقدس در اسلام است که نماد زندگی و شادابی است و به‌عنوان نمادی از اتصال به خداوند و طبیعت، در فرش مسجد شیخ زاید به‌کار رفته است.
زندگی در بیابان: این رنگ همچنین نمادی از زندگی در بیابان، محسوب می‌شود که با محیط طبیعی و محیط مسجد هماهنگی دارد.
سایر مشخصات مسجد شیخ زاید
برای ساخت این بنای مذهبی، بیش از ۳۸ شرکت پیمانکاری و ۳ هزار کارگر از سراسر جهان مشغول به‌کار شده‌اند. این نشان می‌دهد که ساخت این مسجد یکی از پروژه‌های بزرگ و پیچیده بوده و نیاز به هماهنگی و همکاری بین‌المللی داشته است.
ساخت مسجد شیخ زاید بیش از ۱۰ سال طول کشیده است که نشان از حوصله و صبر مردم و مقامات ابوظبی برای ایجاد یک بنای معنوی و مجلل دارد.
این مسجد با ابعاد 420 متر عرض و 290 متر طول، یکی از بزرگ‌ترین مساجد دنیا است. با مساحتی حدود دوازده هکتار، این مکان معنوی می‌تواند بیش از ۴۰,۰۰۰ نفر را در خود جای دهد که نشان از بزرگی و جلالت این بنای اسلامی است.
از جمله جلوه‌های مهم این مکان مذهبی علاوه‌بر فرش مسجد شیخ زاید که بزرگ‌ترین قالی می‌باشد، استفاده از لوسترهای کریستالی غول پیکر است. با بزرگ‌ترین لوستر وزنی حدود ۱۲ تن که در سالن نمازخانه‌ی اصلی مسجد قرار دارد و لوسترهای کوچک‌تری که هر کدام وزنی حدود ۸ تن دارند، این مسجد به‌طور لاکچری و شکوهمند نورپردازی شده است.
استفاده از جزئیات فوق‌العاده و طراحی‌های بسیار دقیق این لوسترها، زیبایی و شکوه بیش‌تری به مسجد بخشیده است.
فرش مسجد شیخ زاید نمادی از شکوه اسلامی
در مسجد شیخ زاید ابوظبی، طراحی و ابعاد مسجد از جمله جنبه‌هایی است که با استفاده از ترکیب هنر اسلامی با شیوه‌های مدرن به نمایش درآمده است.
این امر در اجزای مختلف مسجد، از جمله شیشه‌کاری، موزاییک‌کاری، حکاکی‌ها و شیشه‌ها به‌وضوح قابل مشاهده است. با استفاده از تکنیک‌های هنری مدرن، جلوه‌هایی جدید به این عناصر سنتی بخشیده شده که باعث زیبایی و شکوه بیش‌تر بنا گردیده است.
علاوه‌بر زیبایی و طراحی، فرش مسجد شیخ زاید همچنین از جنس و مواد باکیفیتی تولید شده که دوام و ماندگاری آن‌ها را تضمین می‌کند و نمادی از عظمت و شکوه این مکان مقدس و همچنین ارزش‌ها و فرهنگ اسلامی و منطقه‌ای می‌باشد.
با توجه به اینکه ایران تاریخ بلندی در هنر بافت فرش دارد، استفاده از هنرمندان ایرانی در بافت فرش مسجد شیخ زاید، به‌عنوان یک ارتباط فرهنگی و هنری بین امارات متحده عربی و ایران، بسیار مهم و مفید است.
